سحابی ها

سحابی یا میغ‌واره، به ابر عظیمی از غبار، گاز و پلاسما در فضاهای میان‌ستاره‌ای است .بیشتر سحابی‌ها مناطق ستاره ساز هستند بیشتر سحابی‌ها اندازهٔ بسیار وسیعی دارند. قطر بعضی از آنها صدها سال نوری است. یک سحابی که از زمین برای چشم انسان قابل مشاهده است؛ با آن که از نزدیک بزرگتر به نظر می‌رسد، اما روشن‌تر نیست.در اصل، اصطلاح "سحابی" برای توصیف هر جرم نجومی پراکنده، از جمله کهکشان‌های فراتر از راه شیری استفاده می‌شد.

سحابی چشم گربه یا (cats eye nebula) با قطر ۲۵۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰ کیلومتر یک سحابی سیاره‌ای است که در صورت فلکی اژدها قرار دارد. این سحابی از نظر ساختار، جزء پیچیده‌ترین سحابی‌های شناخته‌شده است. در مرکز این سحابی یک ستاره نورانی و داغ قرار دارد که در حدود ۱۰۰۰ سال پیش پوشش بیرونی خودش را از دست داد و در نتیجه آن، سحابی تشکیل شد.سطح این سحابی دارای روشنایی بسیاری است. چشم گربه از عرض جغرافیایی شمالی به‌آسانی دیده می‌شود چون تقریبا درست در جهت قطب شمالی دایره‌البروج است. این سحابی، قرصی به‌رنگ سبزآبی دارد که توده منحنی قهوه‌ای‌رنگی از روی آن رد شده . منطقه داخلی سحابی ساختار پیچیده‌ای دارد. اندازه ظاهری هسته این سحابی ۲۰ ثانیه است و سطح درخشانی دارد این سحابی عمدتا از هیدروژن و هلیوم درست شده است و کمی عناصر سنگین‌تر دارد.پیچیدگی ساختاری چشم گربه شاید به‌این علت باشد که در مرکزش دو ستاره مرکزی دارد و موادی که دو ستاره در فضا پاشیده‌اند نهایتا به این شکل درآمده‌اند. اما وجود منظومه دوستاره‌ای در مرکز این سحابی هنوز کاملا تایید نشده و فعلا وجود فقط یک ستاره در مرکز این سحابی ثابت شده است.این سحابی در ۱۵ فوریهٔ سال ۱۷۸۶ (چهارشنبه، ۲۷ بهمن سال ۱۱۶۴)توسط ویلیام هرشل کشف شد.

سحابی هلیکس یا چشم خدا (helix nebula) با قطر ۳ سال نوری و با فاصله هفتصد سال نوری از زمین یک سحابی سیاره‌ای در صورت فلکی دلو است که توسط کارل لودیگ هاردینگ و در سال ۱۸۲۴ (در سال۱۲۰۲)کشف شد. این سحابی یکی از نزدیک‌ترین و درخشان‌ترین سحابی‌های حلقوی است. به این سحابی را «چشم خدا» هم می گویند.ستاره‌ای در حال مرگ، «سحابی مارپیچ یا هلیکس»را در چند هزار سال گذشته ایجاد کرده است.نقطه سفیدرنگ و درخشان در مرکز مارپیچ، ستاره داغ و مرکزی سحابی سیاره‌ای هلیکس است.در مرکز این سحابی٬ هسته‌ای داغ و پرچگال قرار دارد که از خود پرتوهای فرابنفش پخش می‌کند و باعث درخشش سحابی می‌شوند. این هسته‌ی داغ همان ستاره‌ی کوتوله‌ی سفید است.

سحابی اوریون یا شکارچی (orion nebula) با قطر ۲۴ سال نوری این سحابی از پرنورترین سحابی‌های آسمان است که با چشم غیرمسلح هم دیده می‌شود.این سحابی از نوع سحابی‌های پراکنده‌است و مکان آن در جنوب کمربند شکارچی در صورت فلکی شکارچی قرار دارد. سحابی‌های پراکنده سحابی‌هایی هستند که مرز مشخصی ندارند و بیشتر سحابی‌ها از این نوع هستند.جوان‌ترین و درخشان‌ترین ستارگانی که اکنون در سحابی شکارچی مشاهده می‌شوند کمتر از ۳۰۰٬۰۰۰ سال عمر دارند سحابی شکارچی در ۲۶ نوامبر ۱۶۱۰(جمعه، ۵ آذر در سال ۹۸۹) توسط نیکولاس کلاود فابری دو پِیرِسک کشف شد و اولین بار هنری دراپر در ۳۰ سپتامبر ۱۸۸۰(پنج شنبه، ۹ مهر در سال۱۲۵۹) از سحابی این عکس گرفت.سحابی شکارچی شامل سحابی‌های بازتابی کوچک‌تر، ابرهای گازی و غباری و پلاسما است. فاصله سحابی جبار یا شکارچی از زمین ۱۳۴۴ سال نوری و جرم آن حدود ۲۰۰۰ برابر جرم خورشید است.

سحابی گل سرخ (Rosette Nebula) این سحابی یک ابر کیهانی از گاز و غبار است که به شکل یک گل دیده می شود و در لبه یک ابر مولکولی بزرگ در صورت فلکی تکشاخ در فاصله 5000 سال نوری، این گلبرگ‌های کیهانی در واقع پرورشگاه ستاره‌ای هستند.حفره مرکزی در سحابی گل سرخ حدود 50 سال نوری قطر دارد. این سحابی با یک تلسکوپ کوچک به سمت صورت فلکی تکشاخ قابل مشاهده است.

سحابی ساتورن یا زحل (saturn nebula) سحابی سیاره‌نما با قدر هشت در صورت فلکی دلو است که شکل آن در ظاهر شبیه به حلقه‌های زحل است. این سحابی اولین بار توسط ویلیام هرشل در سال ۱۷۸۲ (درسال ۱۱۶۰)کشف شد و حدود ۵۲۰۰ سال نوری با زمین فاصله دارد.این سحابی در اطراف یک ستاره کم جرم تشکیل شده‌است که لایه‌های بیرونی آن در فضا به شکل بیضی سبز، نارنجی، زرد و آبی دیده می‌شود. ستاره مرکزی این سحابی بسیار درخشان است. میزان درجه حرارت ستاره درخشان مرکز این سحابی ۹۸۵۴۰ فارنهایت گفته شده.

سحابی پروانه یا کالدول 69 (NGC 6302) نام یک سحابی سیاره‌نمای دوقطبی است که در صورت فلکی کژدم واقع شده‌است. ساختار این سحابی، یکی از پیچیده‌ترین ساختارهایی است که در سحابی‌های سیاره‌نما مشاهده شده‌است. طیف نوری سحابی پروانه، نشان می‌دهد که ستاره مرکزی آن یکی از داغ‌ترین ستاره‌ها در کهکشان است؛ آن چنان که دمای سطح آن بالای ۲۰۰٫۰۰۰ درجه کلوین بوده که بیانگر این است که اندازه این ستاره باید بسیار بزرگ باشد.این ستاره مرکزی یک کوتوله سفید است.ستاره گفته شده در حال حاضر جرمی حدود ۰٫۶۴ جرم خورشید دارد و توسط یک صفحه استوایی متراکم منحصربه‌فرد تشکیل شده از گاز و غبار، احاطه شده‌است.

سحابی اسکیمو یا سحابی دلقک (eskimo nebula) یک سحابی سیاره‌نما در صورت فلکی جوزا است که در سال ۱۷۸۷ (در سال ۱۱۶۵) توسط ویلیام هرشل اخترشناس آلمانی کشف شد و به دلیل شباهت به کلاه اسکیموها به سحابی اسکیمو شهرت پیدا کرد.داخل این سحابی ستارگان و سیارک‌های بسیار زیادی وجود دارند که به درخشش این سحابی اضافه کرده.در سال ۲۰۰۰ تلسکوپ فضایی هابل از سحابی اسکیمو در نور مرئی عکس برداری کرد .سحابی اسکیمو حدود ۵۰۰۰ سال نوری از کره زمین فاصله دارد شعاع آن حدود یک‌سوم سال نوری است و در کهکشان راه شیری قرار دارد.این سحابی را با چشم غیرمسلح نمی‌توان دید. و مطالعات نشان می‌دهند که سحابی اسکیمو حدود ۱۰,۰۰۰ سال پیش تشکیل شده است. در آن زمان، ستاره‌ای شبیه خورشید تمام هیدروژن موجود در هسته خود را سوزاند و بعد به‌مرور خنک‌تر و منبسط‌تر شد، طوری که اندازه آن ده ها تا صد ها هزار برابر اندازه اولیه اش شد و بالاخره، گازهای لایه خارجی خود را بیرون پاشید. گازهایی که از این ستاره به فضای اطراف فوران کردند، به‌مرور سحابی سیاره‌نمای اسکیمو را شکل دادند.

سحاب میخ واره یا خرچنگ (crab nebula) یک سحابی در کهکشانِ راه شیریست که در صورت فلکی ثور یا گاو قرار دارد. قطر سحابی خرچنگ 6000 است.این سحابی به بزرگی ۱۰ سال نوری است.سحابی خرچنگ، شناخته‌شده‌ترین جرم باقی‌مانده از انفجار یک ابرنواختر در سال ۱۰۵۴ بعد از میلاد است این سحابی میزبان یک تپ‌اختر در مرکز خود است؛ تپ‌اخترها، ستاره‌هایی نوترونی هستند که با سرعت بالایی دور خود می‌چرخند و باعث تولید میدان مغناطیسی بسیار قوی می شوند ستاره‌های نوترونی متراکم‌ترین و کوچک‌ترین ستاره‌های شناخته شده هستند.

سحابی تاریک یا سر اسب ( horse head nebula) یک سحابی تاریک در ابر مولکولی شکارچی است که نزدیک به شرقی‌ترین نقطه صورت فلکی شکارچی قرار دارد و ۱۵۰۰ سال نوری تا زمین فاصله دارد.این جرم در حقیقت غباری کدر است این جرم مثل ابرهای جو زمین به صورت اتفاقی همچین شکلی را به خودش گرفته. بعد از چندین هزار سال، بخش داخلی سحابی به دلیل حرکت دگرگون می‌شود.

سحابی جغد یا مسیه (owl nebula) یک سحابی حلقوی است فاصله سحابی جغد از سیاره ما ۲۰۳۰ سال نوری است. این سحابی با تلسکوپ‌های بزرگ شبیه یک‌جفت چشم جغد دیده می‌شود و به همین دلیل اسم آن را سحابی جغد گذاشتند.هزاران سال پیش ستاره‌ای که الان در مرکز سحابی قرار دارد، با بیرون پاشیدن گازهای لایه خارجی خود به فضای اطراف، کم کم سحابی جغد را شکل داد. سن سحابی جغد حدود ۸۰۰۰ سال گفته شده. سحابی جغد با سرعت ۲۷ تا ۳۹ کیلومتر در ثانیه رو به فضای اطرافش منبسط می‌شود جرم این ستاره ۵۵ تا ۶۰ برابر جرم خورشید اما شعاع آن ۴ درصد شعاع خورشید است. دمای آن طبق گفته ها حدود ۱۲۳,۰۰۰ درجه کلوین است.

سحابی پیله (IC 5146) سحابی پخشیده و درهم‌پیچیده‌ای از سحابی‌های تاریک و روشن در صورت فلکی ماکیان است این سحاب تقریباً ۱۵ سال نوری پهنا دارد و با فاصله حدود ۴۰۰۰ سال نوری از زمین است. رنگ قرمز این سحابی به خاطر گاز هیدروژن است.