هیچ گرانی بی حکمت نیست هیچ ارزانی بی علت نیست؟

ضرب المثل هیچ ارزانی بی علت نیست و هیچ گرانی بی حکمت نیست : پیام این حکایت به زبان ساده این است که اگر چیزی در ظاهر ارزنده به نظر می رسد اما قیمتش ارزان می باشد حتما علت و نقصی درونش دارد. با توت فلنگی همراه باشید

معنی ضرب المثل هیچ ارزانی بی علت نیست قیمت گذاری اجناس بر اساس ارزشی که دارند می باشد، اگر چیزی نسبت به ظاهرش گرانتر می باشد حتما حکمتی در داخلش می باشد. البته نباید فراموش کرد که گاهی کم یاب بودن کالایی آن را در نظرها ارزشمند جلوه می دهد. معمولا زمانی از این ضرب المثل استفاده می‌شود که بخواهند ارزش یک کالا را با کیفیت آن مقایسه کنند. این حکایت در زبان فارسی بسیار پر کاربرد می باشد.

حکایت داستان هیچ گرانی بی حکمت نیست در زمان های قدیم خواجه ای دو خدمتکار داشت که به هر کدام حقوق های متفاوتی می داد. روزی شاگردی که حقوق کمتری از خواجه دریافت می کرد علت این امر را از وی جویا شد.

خدمتکار از خواجه پرسید : «علت اینکه به من پنجاه تومان می دهی اما به همکارم صد تومان چیست؟ کار ما که یکی است!» در همین زمان صدای کاروانی که در حال عبور از آنجا بود به گوش رسید، خواجه فرصت را غنیمت شمارد و به خدمتکار گفت : « اول برو و ببین این چه صدایی است‌؛ وقتی برگشتی دلیل کارم را به تو می گویم». خدمتکار رفت و برگشت و گفت: «قافله ای عبور می کند و این زنگ شتران آن است».

خواجه گفت :« حالا که می خواهی علت اینکه دستمزد کمتری دریافت می کنی را متوجه شوی صبر کن و تماشا کن». خواجه اینبار خدمتکاری که حقوق بیشتری دریافت می کرد را فرستاد وقتی خدمتکار دوم برگشت، گفت: « کاروانی با صد نفر شتر و سی و پنج راس قاطر در حال عبور است که بار آنها پارچه است و از اصفهان به طرف شیراز می روند». خواجه رو به خدمتکاری که دستمزد کمتری می گرفت کرد و گفت :« ببین! پاسخ تو با پاسخ او چقدر متفاوت است! به همین سبب، دستمزدتان هم تفاوت دارد.»

اینگونه بود که ضرب المثل هیچ ارزانی بی علت نیست و هیچ گرانی بی حکمت نیست به وجود آمد. این ضرب المثل تقریبا معادل اصطلاح انگلیسی زیر می باشد : “There ain`t no such thing as a free lunch”