هالووین:جشنی مدرن یا سنتی قدیمی؟

هالووین (به انگلیسی: Halloween) مخفف هالووز ایونینگ (Hallows' Evening) به معنای شب قدیسان، جشنی است که در ۳۱ اکتبر و در شامگاه مراسم روز همه قدیسین از آیین‌های مسیحیت غربی، برگزار می‌شود. هالووین روز اول مراسم سه‌روزه آلهالوتاید است که مناسبتی در تقویم کلیسا برای بزرگداشت یاد درگذشتگان، از جمله قدیسان، شهیدان مسیحی و دیگر مؤمنان درگذشته است.

توافق‌نظر رایج این است که بسیاری از سنت‌های هالووین برگرفته از مراسم‌های فصل برداشت محصول در فرهنگ باستانی سلت‌ها، به خصوص جشن سوون، است؛ این مراسم‌ها احتمالاً ریشه پاگانی داشته‌اند و سوون بعد از مسیحی‌سازی در قرون اولیه مسیحیت به شکل هالووین درآمده‌است. گروهی دیگر معتقدند هالووین از آغاز تعطیلاتی مسیحی بوده‌است و ریشه‌های متفاوتی با جشن‌های باستانی نظیر سوون داشته‌است. فعالیت‌های مرسوم روز هالووین شامل قاشق‌زنی، شرکت در مهمانی‌های هالووین با لباس‌های ویژه این روز، تهیه کدوی هالووین، روشن‌کردن آتش، سیب‌بازی، بازی‌های فال‌بینی، شوخی دستی، بازدید از خانه‌های وحشت، تعریف‌کردن قصه‌های وحشت‌آور و تماشای فیلم‌های ترسناک است.  در بسیاری از نقاط جهان مراسم‌های مسیحیِ روز همه قدیسان، مانند حاضر شدن در کلیسا یا روشن‌کردن شمع در کنار قبر مردگان، هنوز هم محبوب و رایج است اما در دیگر کشورها بُعد تجاری و غیردینی هالووین اهمیت بیشتری دارد. برخی مسیحیان به صورت تاریخی از خوردن گوشت در این روز اجتناب می‌کنند، سنتی که خود را در خوردن غذاهای گیاهی مثل پنکیک سیب‌زمینی، سیب و کیک روح در طول شب‌زنده‌داری این روز تجلی داده است.

تصور می‌شود که آداب و رسوم امروز هالووین تحت تأثیر آداب و رسوم و اعتقادات فولکلور ملت‌های سلتی به وجود آمده، اعتقاد بر این است که برخی از این آیین‌ها ریشه در ادیان اولیهٔ مردم این نواحی داشته. در سراسر ایرلند آتش‌بس ناپایداری میان آداب و رسوم و اعتقادات مرتبط با مسیحیت، و آئین‌های مرتبط با ادیانی که قبل از ورود مسیحیت به ایرلند وجود داشتند، برقرار بود.در حالی که برخی از فولکلوریست‌ها ریشهٔ هالووین را در جشن رومی پومونا، الهه میوه‌ها و دانه‌ها، یا در یک عید مردگان، به نام پارنتالیا، دانسته‌اند، اما در واقع این جشن بیشتر با فستیوال سلتیکی سوون مرتبط است، که در ایرلند قدیمی برای «پایان تابستان» برگزار می‌شد.

سیر تکاملی دست‌ساخته‌ها و نمادهای مرتبط با هالووین در طول زمان شکل گرفته‌است. کدوهای هالووین در روز هالووین به‌طور سنتی توسط حقه‌زن‌ها و جهت ترساندن ارواح خبیث حمل می‌شوند.یک حکایت عامیانهٔ مسیحی ایرلندی مرتبط با کدوهای هالووین وجود دارد که در آن گفته شده که در باور عامیانه این کدوها نمایان‌گر «روحی است که ورود آن هم به بهشت و هم به جهنم رد شده‌است.»

در ایرلند و اسکاتلند، در طول عید هالووین طبق سنت‌ها شلغم را حکاکی می‌کنند، اما مردمی که به آمریکای شمالی مهاجرت کرده‌اند، از کدوهای بومی، که هم بزرگ‌تر و هم نرم‌تر هستند و حکاکی آن‌ها نسبت به شلغم راحت‌تر است، استفاده می‌کنند. سنت حکاکی کدو در آمریکا نخستین بار در سال ۱۸۳۷ ثبت شده‌است و در اصل به‌طور کلی با زمان برداشت محصولات کشاورزی مرتبط بوده و تا پیش از اواسط تا اواخر قرن نوزدهم میلادی، به‌طور مشخص با جشن هالووین مرتبط نبوده‌است.

اهمیت و شیوهٔ برگزاری هالووین در کشورهایی که این جشن در آن‌ها دیده شده‌است، بسیار متفاوت است. در اسکاتلند و ایرلند، سنت برگزاری هالووین به این صورت است که کودکان لباس‌های فریبنده و ماسک می‌زنند و مهمانی و دورهمی برگزار می‌شود؛ در ایرلند همچنین مراسمات چراغانی و آتش‌بازی هم برگزار می‌شود.  در برتانی کودکان با قرار دادن شمع در داخل جمجمه، برای ترساندن بازدیدکنندگان و مراجعان قبرستان‌ها تلاش می‌کنند و با آن‌ها شوخی می‌کنند. مهاجرت گستردهٔ آن سوی اقیانوس اطلس بین اروپا و آمریکا در قرن نوزدهم، هالووین را در آمریکای شمالی رواج داد؛ به طوری که جشن در ایالات متحده و کانادا تأثیر مهمی در نحوهٔ برگزاری این رویداد در سایر کشورها داشته‌است. 

بزرگ‌ترین تأثیر فرهنگ آمریکای شمالی در برگزاری هالووین بر عناصر نمادین و تجاری و به ویژه در مکان‌هایی مانند اکوادور، شیلی، استرالیا،نیوزیلند، اروپای قاره‌ای (بیش‌ترین تأثیر)، فنلاند،ژاپن و سایر بخش‌های شرق آسیا تجلی یافته‌است. مردم فیلیپین در هالووین، در تدارک عید مقدسان که در روز ۱ نوامبر است و روز ارواح درگذشته که در روز ۲ نوامبر است، به زادگاه خود بازمی‌گردند و شمع و گل خریداری می‌کنند. در مکزیک و آمریکای لاتین، این روز به عنوان روز مردگان شناخته می‌شود؛ بیشتر مردم آمریکای لاتین برای بزرگداشت بستگان درگذشتهٔ خود، در خانه‌هایشان محراب و یادبودی می‌سازند و آنها را با گل و شکلات و سایر نذورات تزئین می‌کنند. _______________ پایان!