تاریخچه ورزش کبدی

ورزش كبدي تاريخچه طولانی دارد و قدمت آن به 4000 سال پيش بازمی‌گردد و احتمال می رود که اين ورزش به منظور آمادگي جوانان براي دفع حملات گروهی مهاجمان ابداع شده است و ريشه كلمه كبدي از واژه كائون بادا به معني مبارزه با حريف مشتق مي شود. اين ورزش را مي توان يك ورزش آسيايي دانست كه در جنوب شرقي آسيا از جمله ایران، هند و پاکستان بسيار متداول است و با نام هاي مختلف و با اشكال مختلف در اين سرزمين ها بازي مي شود.

اين ورزش شبيه بازي «زو» در ايران است و نياز زيادي به مهارت و چابكي دارد كه مي توان بدون صرف هزينه زياد به اين ورزش پرداخت. در گذشته اين ورزش تنها جهت تفريح و افزايش توانايي دفاع جوانان انجام مي شده؛ همچین در تاریخ آمده است که شاهزادگان قدیم به بازی کبدی می پرداختند كه احتمالا علاقه شاهزادگان به اين ورزش نيز به جهت جنبه دفاعي اين ورزش بوده است.

در سال 1918 ماهاراشترا، به عنوان نخستين ايلاتي، این بازی را در جایگاه ملی قرار داد و به آن عمومیت بیشتری بخشید؛ قوانین و مقررات استاندارد براي اين ورزش در سال 1918 تنظیم شد، ولی در سال 1923 به چاپ رسید و مي توان گفت هندي ها براي معرفي و المپيكي شدن اين رشته تلاش هاي زيادي كردند. اين بازي همزمان با بازي هاي المپيك برلن در سال 1936در شهر ماهاراشترا توسط يك هندي به نام هانومان ويابام به نمايش درآمد و در سال 1938در بازي هاي المپيك هند در شهر كلكته معرفي، و فدراسيون كبدي هند در سال 1950 تاسيس شد و قوانين و مقررات استاندارد بازي كبدي در همين سال تصويب گرديد

فدراسيون آماتور كبدي آسيا در سال 1978 تشكيل شد و كبدي براي اولين بار به عنوان يكي از رشته هاي نمايشي بازي هاي آسيايي در سال 1982 در دهلي نو شركت كرد و براي اولين بار نيز در بازي هاي آسيايي پكن در سال 1990 به عنوان يك رشته رسمي حضور يافت. اولين مسابقات رسمي جهاني كبدي، براساس قوانين و مقررات فدراسيون آماتور كبدي آسيا و اولين بار در سال 2004 در بمبئي هند برگزار شد و كشورهايي از آسيا، اروپا و آمريكا در اين رويداد شركت كردند. اولين دوره مسابقات قهرماني كبدي در سال 1980 برگزار شد و در اين مسابقات زنان نيز در سطح بين المللي فعاليت خود را آغاز كردند.

در حال حاضر هندوستان، پاكستان، ايران، ژاپن، بنگلادش، مالزي، سريلانكا، كره جنوبي، تركمنستان، افغانستان، تايلند، نپال، چين، مالديو، بوتان، قرقيزستان، قزاقستان و اندونزي كشورهاي آسيايي هستند كه تيم ملي كبدي خود را به مسابقات جهاني و آسيايي اعزام مي كنند و از تيم هاي برتر قاره كهن محسوب مي شوند. لازم به ذكر است، هندوستان، ايران، ژاپن، پاكستان، كانادا، انگلستان، آلمان، بنگلادش، آمريكا، تركيه، سريلانكا، چين، مالزي، اندونزي، مالديو، بوتان، تايلند، كره جنوبي، افغانستان، قرقيزستان، قزاقستان و تركمنستان تيم هاي برتر كبدي كشورهاي جهان هستند

ورزش کبدی يك بازي گروهي محسوب مي شود و به دليل سادگي، عدم نياز به تجهيزات پيچيده، جمعی بودن و نیز درک آسان قوانین از جاذبه عمومی بالايي برخوردار است و همين عوامل سبب توسعه و افزايش استقبال عمومي كشورها شده است. اين ورزش در گذشته بر روي زمين هاي خاكي و در كوچه و خيابان انجام مي شد، ولي بتازگی در سطوح مصنوعی داخل سالن بازی می شود.

این بازی در ايران با نام «زو» شناخته شده و در تمام نقاط ایران مسابقات کبدی به طور عادی برگزار می شود. این بازی در گیلان «شیرین دودو»، در خراسان، گلستان و مازندران «زو»، در خوزستان «اش تي تي» و در سیستان و بلوچستان «کبدی» نامیده می شود. تشكيلات اين رشته ورزشي در ايران از سال 1375با عنوان انجمن كبدي و تحت پوشش فدراسيون ورزش هاي همگاني شروع به فعاليت كرد و در همان سال به عضويت كنفدراسيون كبدي آسيا و در سال 80 به عضويت فدراسيون جهاني درآمد و كرسي هاي نايب رئيسي فدراسيون جهاني و دبير فدراسيون كبدي آسيا از آن نمايندگان ايران شد.

اين فدراسيون با توجه به كسب مدال هاي ارزشمند در مسابقات قهرماني كبدي آسيا و جهان در بعد قهرماني و با صلاحديد مسئولان سازمان تربيت بدني در سال 84، با تشكيل مجمع عمومي و تحت عنوان فدراسيون كبدي جمهوري اسلامي ايران عملا شروع به فعاليت كرد. فدراسيون كبدي تا كنون 30 استان كشور را تحت پوشش اين رشته قرار داده و در رده هاي نونهالان، نوجوانان، جوانان، بزرگسالان در دو بخش آقايان و بانوان فعال است.

زمان این بازی برای مردان و جوانان 40 دقیقه به همراه یک استراحت پنج دقیقه ای بین دو نیمه بازی است كه در فاصله استراحت زمین بازی نیز تعویض می شود؛ در مورد زنان، دختران و نوجوانان این زمان کوتاهتر می شود و به 30 دقیقه بازی و پنج دقیقه استراحت کاهش می یابد. زمین بازی كبدي به شکل مستطیل و برای هر تیم هفت بازیکن در میدان بازی می کند؛ هر دو طرف در حمله و دفاع فرصت های متناوب دارند، روند بازی و امتیاز دادن بستگي به حمله های ناگهانی درون میدان حریف و حداکثر زمان دفاع بازيكنان بدون قطع نفس اولیه دارد.