ژامِی‌وو؛نقطه مقابل دژاوو!

دژاوو(deja vu)واژه‌ای فرانسوی به معنی از پیش دیده شده هست،حسی که اغلب ما با اون آشنایی داریم و معمولا تجربه کردیم،اما بیشتر مردم نمیدونن که حسی در مقابل با دژاوو به اسم ژامی‌وو وجود داره،ژامی‌وو(jamais vu) هم واژه ای فرانسوی در نقطه مقابل دژاوو به معنی هرگز دیده نشده هست که در این پست به معرفی این حس میپردازیم!

اکثر افراد با حس دژاوو آشنایی دارن؛حسی که انگار اتفاق،شخص یا شیئی رو قبلا دیدیم یا تجربه کردیم و برامون آشناست،اما تعداد افرادی که با حس مقابل دژاوو،یعنی ژامی‌وو،آشنایی دارن کمتر هست.احساسی که به طور معمول عجیب‌تر و آزار دهنده تر از حس دژاووست و گویا افراد کمتری این حس رو تجربه کردن،البته با انجام آزمایشی شما هم میتونید این حس رو تجربه کنید که براتون توضیح خواهم داد!

تا حالا شده وارد اتاق خودتون بشید،و یه لحظه احساس کنید که اونجا رو نمیشناسید،اونم با وجود اینکه میدونید اونجا اتاق شماست؟!خب این همون حس ژامی‌وو هست که بهش ناآشنا پنداری هم گفته میشه!بسیاری از افراد موقع امتحان دچار این حس میشن،احتمالش زیاده که شما در امتحان املا(چه فارسی چه انگلیسی!)تجربه ش کرده باشید،زمانی که کلمه ای رو مینویسید و مطمئنید که درسته،ولی بعد از کمی نگاه کردن به اون کلمه،حس میکنید که کلمه رو اشتباه نوشتید یا کلا اون کلمه رو نمیشناسید!....

اگر تا حالا ژامی‌وو رو تجربه نکردید،همین الان به سادگی میتونید تجربش کنید!اسمی که براتون آشناست رو بارها برای خودتون تکرار کنید،بعد از مدتی حس عجیبی نسبت به اون کلمه پیدا میکنید و به نظرتون ناآشنا میاد!یا اینکه مدت طولانی در آینه به خودتون نگاه کنید،بعد از چند دقیقه احساس میکنید هیچ شناختی از فرد درون آینه ندارید و جلوی یه غریبه ایستادید،اونم در حالی که مطمئنید اون شخص خودتونید! یا میتونید یک آزمایش اثبات شده که توسط دانشمندان هم انجام شده رو امتحان کنید،برای اینکار یه کاغذ بردارید،و با تمام سرعتی که ازتون برمیاد یه کلمه آشنا(مثلا اسمتون)رو بارها و بارها روی کاغذ بنویسید،بعد چند بار نوشتن(به طور میانگین حدود ۳۳ بار)شما احساس میکنید با اون کلمه هیچ آشنایی‌ای ندارید،احساس میکنید املای کلمه رو اشتباه نوشتید و بعد از تکرار های مکرر احساس عجیبی مثل جدا شدن حروف کلمات از یکدیگر و بی معنی بودن کلمه رو تجربه خواهید کرد!

با وجود تجربه های شخصی ای که از ژامی‌وو دارم میتونم بهتون بگم که این احساس واقعا آزار دهندست!زمانی بوده که به صورت مادرم نگاه کردم و برای یه لحظه نشناختمش،اونم با وجود اینکه میدونستم مادرمه!که این احساس در مورد افراد آشنای زندگی احتمال رخ دادنش زیاده. مورد دیگه ای از این احساس طوریه که احتمالا تمام نوازنده ها مثل من تجربش کردن،زمانی که شما در حال نواختن سازتون هستید،به نوعی توی نت ها غرق میشید و گاهی اوقات برای یه لحظه احساسی شبیه به خود اومدن و خروج از خلاءی ذهنی رو تجربه میکنید و برای یه لحظه تمام نت ها به نظرتون عجیب و ناآشنا میرسن و احساس میکنید قادر به نواختن اون نت نیستین و همون یه لحظه کافیه که تمام اجراتون نابود بشه!

دانشمندان در این مورد میگن که وجود ژامی‌وو به نوعی برای مغز مهمه!این احساس ناشی از حس راستی آزمایی و جزئیات نگری مغز هست،احساساتی که برای زندگی در اجتماع برای هرشخصی ضروریه.در واقع مغز شما،علاقه ای به تجربه اتفاقات خیلی تکراری نداره و بعد از بیش از اندازه تکرار شدن یک موضوعی،به نوعی در این مورد مشکوک میشه که آیا این اتفاق واقعیه یا نه؟!بخاطر همین حس ژامی‌وو در ما ایجاد میشه،چون مغزمون میخواد واقعی بودن یا نبودن چیزی بسیار تکراری رو راستی آزمایی کنه،مثلا وقتی مدتی طولانی کنار شخصی هستید و مدام چهره‌ش رو میبینید،مغزتون ژامی‌وو رو ایجاد میکنه تا واقعی بودن اون شخص و اینکه کیه و چرا پیش شماست رو بسنجه!