تاریخچه صندلی

صندلی نوعی نشیمن است که یکی از انواع ساده مبلمان محسوب ‌می‌شود. صندلی انواع مختلفی دارد و بدیهی است که خود شما چندین مدل از را مشاهده کرده باشید. صندلی‌ها دو بخش مختلف پشتی و نشیمن دارند که این دو بخش، غالبا با زاویه حداقل 90 درجه یا کمی ‌بیشتر به یکدیگر متصل شده‌اند

به‌طور قطع ‌می‌توان گفت، صندلی یکی از رایج‌ترین انواع نشیمن‌ها است که نمونه‌های مختلف آن‌ها به‌صورت روزانه در اداره‌ها، مدارس و حتی منازل مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد. در گذشته نیز تقریبا تما‌می‌بزرگان، پادشاهان، کشیش‌ها و سایر مقامات مذهبی از صندلی‌های مجلل استفاده ‌می‌کردند. در آن زمان‌ها صندلی کمتر رایج بود و بیشتر برای این افراد مورد استفاد قرار ‌می‌گرفت؛ اما امروزه تصور مکانی بدون صندلی تقریبا غیر ممکن است. تا جایی‌که در گذشته و در برخی فرهنگ‌ها، صندلی به‌عنوان نشانی از بزرگی افراد شناخته ‌می‌شد و تنها محلی برای نشستن نبود؛ بلکه جایگاه افراد را نیز مشخص ‌می‌کرد. اما امروزه پس از گذشت زمان‌های بسیار و به‌تدریج، صندلی‌ها به زندگی اشراف و مردم معمولی نیز راه پیدا کردند و تقریبا محلی برای نشستن محسوب ‌می‌شوند.

دوران مصر باستان طبق شواهد موجود، تاریخچه صندلی، به اوایل دوران پویایی مصر و یا به زمان حدود 3100 سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. در این زمان، صندلی‌ها اغلب از چوب‌های تراشیده، ساخته شده و روی آن‌ها نیز با پارچه یا چرم پوشانده ‌می‌شد. همچنین در این دوران برخی صندلی‌ها نیز از چوب آبنوس یا عاج فیل به‌صورت تراشیده‌شده و طلاکاری‌شده ساخته ‌می‌شدند. ارتفاع صندلی‌های دوران مصر باستان بسیار کمتر از صندلی‌های معمولی امروزی بود و غالبا نشیمن صندلی‌ها در این دوران تنها 25 سانتی‌متر از سطح زمین فاصله داشت.

شرق آسیا طبق نقاشی‌های دیواری بودایی قرن ششم، اولین تاریخچه صندلی در شرق آسیا مربوط به کشور چین است؛ اما نشستن روی صندلی در آن بسیار نادر بوده است. استفاده از صندلی‌ها و رایج‌شدن آن‌ها در کشور چین تا قرن دوازدهم به طول انجامید. پژوهشگران غالبا روی دلایل پذیرش صندلی در چین اختلاف نظر دارند. رایج‌ترین نظریه‌ها در رابطه با استفاده از صندلی در شرق آسیا و کشور چین، روی این مسئله دلالت دارد که صندلی‌ها در قرن هفتم توسط مبلغان مسیحی و یا به‌عنوان مبلمان رهبانی بودایی از هندوستان به کشور چین معرفی شده‌اند.

اروپا در منطقه اروپا، طبق شواهد موجود، تاریخچه صندلی مربوط به دوران رنسانس است؛ زیرا در آن دوران استفاده از صندلی از انحصار دولت خارج شده و پس از آن صندلی به‌عنوان یک مبلمان استاندارد برای افرادی که توانایی خرید آن را داشتند، تبدیل شد. در واقع، در منطقه اروپا، پس از خارج‌شدن صندلی از انحصار دولت، استفاده از آن به‌سرعت در میان مردم رواج پیدا کرد. پس از آن نیز تقریبا هر چند سال یکبار طراحی و شکل ظاهری صندلی‌ها تغییر ‌می‌کرد تا نشان‌دهنده مد روز باشند.

اولین صندلی‌های پلاستیکی که به‌صورت انبوه تولید شدند، در سال 1966 مورد استفاده قرار گرفتند. پیشرفت‌های فنی باعث تولید تخته‌های چندلایی و در نتیجه آن طراحی و تولید صندلی‌های چندلایه چوبی شد و پس از آن صندلی‌هایی از جنس چرم و پلیمر ساخته شدند. در دهه 1960 میلادی جنبش مدرنی صورت گرفته و فرم‌های جدیدی از صندلی مانند صندلی‌های پروانه‌ای، تخم‌مرغی شکل و پاف‌ها تولید شدند. فناوری‌های بروز مکانیکی منجر به تولید صندلی‌های قابل تنظیمی ‌به‌خصوص برای استفاده در اداره‌ها شده و همچنین موتورهای تعبیه‌شده روی صندلی‌های نیز، منجر به طراحی و تولید صندلی‌های مخصوص ماساژ شدند. پس از آن، در قرن بیستم میلادی، فناوری روز در ساخت صندلی مورد استفاده قرار گرفته و انواع صندلی‌های تاشو تمام فلزی، صندلی‌های پایه فلزی، صندلی‌های مخصوص خواب، صندلی‌های پلاستیکی و صندلی‌های ارگونومیک بروز پیدا کردند.

دوران باستان طبق شواهد و مدارک موجود، قدیمی‌ترین چهارپایه ایران در منطقه خاور نزدیک باستان از حفریات باستان‌شناسی تپه چشم‌علی به‌دست آمده است. این تپه در جنوب شرق تهران و در شهرری قرار داشته و چهارپایه قدیمی ‌موجود در این منطقه در سال‌های 1934-1936 در کاوش‌های اریک اشمیت یافت شده است. این چهارپایه به نیمه دوم هزاره ششم قبل از میلاد بر‌می‌گردد که با مخلوطی از گل رس و شن و کاه ساخته شده است. خمیره و پوشش این چهارپایه به رنگ قرمز بوده و هم‌اکنون در موزه ملی ایران و در بخش پیش از تاریخ نگهداری ‌می‌شود. شاید جالب باشد بدانید که این چهارپایه به‌صورتی ساخته شده است که مقاومت و استحکام مطلوبی داشته و ‌می‌تواند وزن انسان را به‌راحتی تحمل کند. اما قدیمی‌ترین نمونه صندلی در کشور ایران، از دوره عیلام است که در نقش برجسته‌ای بر مهره‌ای از جنس سنگ یمانی آبی رنگ، نقش شده است. در نقش این صندلی، یکی از پادشاهان عیلا‌می‌به نام شیلهک، این شوشیناک را نشان ‌می‌دهد که در حال اهداء وسیله‌ای به دخترش است. همچنین در تصویر این صندلی مشخص است که پادشاه عیلا‌می ‌روی صندلی نشسته است و لبه تکیه‌گاه صندلی گرد بوده و به حالت برگشته ‌می‌باشد. علاوه‌بر آن، پایه‌های صندلی نیز در نقش آن، به شکل سم یک حیوان نشان داده شده‌اند. این قطعه مهر و نقش روی آن به هزاره دوم پیش از میلاد مربوط ‌می‌شود

دوران اسلا‌می ‌ایران تا دوران معاصر در میان نمونه‌های موجود از کاوش‌های باستان‌شناسی، از دوره اسلامی، یک قطعه صندلی سفالی فیروزه‌ای رنگ با تکنیک قالبی وجود دارد که در هر ضلع نمای آن یک طاق‌نما و شش‌پایه به شکل نیم‌تنه شیر وجود دارد. این قطعه که متعلق به قرن ششم هجری ‌می‌باشد، 25.5 سانتی‌متر ارتقاع و 24.3 سانتی متر قطر دارد و از استان گرگان به‌دست آمده است. اگر شاهنامه را مطالعه کرده باشید احتمالا دیده‌اید که روی اوراق آن، داستان‌های حماسی فردوسی به تصویر کشیده شده‌اند و نمونه‌های فراوانی از صندلی، مبلمان و حتی تخت‌های مورد استفاده درباریان در این تصاویر وجود دارد. این تصاویر غالبا مربوط به دوران اسلا‌می‌است که نمونه‌های به‌جامانده نشانگر تکنیک‌های متفاوتی از تخت و صندلی ‌می‌باشد. به‌عنوان مثال در برخی از تصاویر نمونه‌هایی از صندلی‌ها مشاهده ‌می‌شوند که به وسیله هنر منبت و معرق‌کاری تزئین شده‌اند. همین از نمونه های تاریخچه صندلی در دوره اسلامی ایران تا دوران معاصر است.

با آغاز دوره صفوی و پس از آن دوره قاجار که آغازگر حضور اروپاییان در سرزمین ایران است و با مسافرت شاهان قاجاری به کشور‌های فرنگ، انواع مبلمان اروپایی در دربار شاهان صفویه و قاجار و پس از آن در دربار پهلوی مورد استفاده قرار ‌می‌گیرند. همچنین در این دوران تعدادی مبلمان، تخت و صندلی نیز توسط هنرمندان ایرانی ساخته ‌می‌شوند که امروزه این اثرات هنری در موزه‌های کشور نگهداری ‌می‌شوند. از نمونه این اثرات ‌می‌توان به تخت طاووس و تخت یا صندلی نادری اشاره کرد که امروزه در موزه جواهرات ملی نگهداری ‌می‌شود. تخت مرمر نیز که به‌دست هنرمندان ایرانی و به‌صورت یکپارچه ساخته شده است نیز، در عمارت کاخ گلستان نگهداری ‌می‌شود.