کهکشان راه شیری چیست؟

کهکشان گروه بزرگی متشکل از ستارگان، گاز و غبار است که توسط گرانش به یکدیگر متصل شده‌اند. این اجزا اشکال و اندازه‌های مختلفی دارند. جدیدترین تخمین‌های اخترشناسان نشان می‌دهد که در حدود ۲ تریلیون کهکشان در کیهان وجود دارند.اما از این میان، یکی از این کهکشان‌ها برای ما انسان‌ها اهمیت بیشتری دارد: کهکشان راه شیری.

کهکشان راه شیری خانه ما و احتمالاً تنها کهکشانی است که انسان‌ها برای همیشه ساکن آن خواهند بود. برای هزاران سال، زیبایی و شگفتی‌های راه شیری الهام‌بخش روایت‌ها و داستان‌های بسیاری در بین ملل مختلف بوده است. همچنین بخش بسیاری از محتویات رصدهای اخترشناسان کنجکاو درون این کهکشان بوده‌اند.

با این وجود، بسیاری از اطلاعات علمی‌ای که امروزه از این کهکشان در اختیار داریم، در همین دهه‌های اخیر و با پیشرفت‌های علم اخترشناسی و ابزارهای رصدی به‌دست آمده‌اند. در این مقاله، با کهکشان راه شیری آشنا خواهیم شد؛ خواهیم دید که کهکشان راه شیری چیست، اندازه آن چقدر است، چگونه به وجود آمد، به معرفی اجزای مختلف آن می‌پردازیم و از روش‌های علمی کسب این اطلاعات می‌خوانیم

کهکشان راه شیری، یک کهکشان مارپیچی میله‌ای بزرگ است. اگر به آسمان شب علاقه‌مند باشید، قطعا کمان نورانی که ستارگان در آن به صورت نامنظم پخش شده‌ و با ابرهای گازی احاطه شده‌اند را دیده‌اید. این کمان – عرضی درحدود 30 درجه دارد - را می‌توان در مناطق بدون آلودگی نوری با افق دید مناسب مشاهده کرد. کهکشان راه شیری دو بار در شبانه روز از عرض‌های جغرافیایی 65 درجه شمالی تا 65 درجه جنوبی عبور می‌کند.

نام این کهکشان از اساطیر یونانی می‌آید. زمانی که هِرا هراکلس (هرکول) نوزاد را شیر می‌داد، هراکلس مقداری از شیر او را می‌ریزد و این شیر در آسمان پخش می‌شود. با این حال، از آنجا که این کمان به صورت نوار شیری رنگ در آسمان ظاهر می‌شود، ملل مختلفی به آن نام‌هایی مشابه راه شیری می‌دادند. همچنین قبایلی در جنوب آفریقا این کهکشان را «ستون فقرات شب» و چینی‌ها آن را «رودخانه نقره‌ای» می‌نامند. تا اوایل دهه 1920، اکثر ستاره‌شناسان فکر می‌کردند که راه شیری شامل تمام ستارگان کیهان است. پس از مناظره بزرگ سال 1920 میان ستاره‌شناسان «هارلو شپلی» و «هبر کورتیس» مشاهدات «ادوین هابل» ستاره‌شناس آمریکایی نشان داد که کهکشان راه شیری تنها یکی از بی‌شمار کهکشان‌های کیهان ماست.

نام این کهکشان از اساطیر یونانی می‌آید. زمانی که هِرا هراکلس (هرکول) نوزاد را شیر می‌داد، هراکلس مقداری از شیر او را می‌ریزد و این شیر در آسمان پخش می‌شود. با این حال، از آنجا که این کمان به صورت نوار شیری رنگ در آسمان ظاهر می‌شود، ملل مختلفی به آن نام‌هایی مشابه راه شیری می‌دادند. همچنین قبایلی در جنوب آفریقا این کهکشان را «ستون فقرات شب» و چینی‌ها آن را «رودخانه نقره‌ای» می‌نامند. تا اوایل دهه 1920، اکثر ستاره‌شناسان فکر می‌کردند که راه شیری شامل تمام ستارگان کیهان است. پس از مناظره بزرگ سال 1920 میان ستاره‌شناسان «هارلو شپلی» و «هبر کورتیس» مشاهدات «ادوین هابل» ستاره‌شناس آمریکایی نشان داد که کهکشان راه شیری تنها یکی از بی‌شمار کهکشان‌های کیهان ماست. شمارش تعداد ستاره‌های کهکشان راه شیری با توجه به موقعیتی که ما در آن هستیم، کار بسیار دشواری است. بهترین تخمین‌ها می‌گویند کهکشان ما حدود 100 تا 400 میلیارد ستاره دارد. این ستارگان یک قرص بزرگ را تشکیل می‌دهند که قطری در حدود صدهزار سال نوری دارد.