امیر کبیر

میرزا محمدتقی‌خان فراهانی (زاده ۱۱۸۶ خورشیدی در اراک – درگذشته ۲۰ دی ۱۲۳۰ در کاشان) (۱۸۰۷–۱۸۵۱ میلادی) یا امیرکبیر، نخستین صدراعظم ناصرالدین‌شاه قاجار از ۲۸ مهر ۱۲۲۷ ش تا ۲۲ آبان ۱۲۳۰ ش. مؤسس اولین دانشگاه ایران (دارالفنون) ناشر دومین روزنامه ایران بنام وقایع اتفاقیه بود.

[امیر کبیر]

دوره مسئولیت: ۲۸ مهر ۱۲۲۷ – ۲۲ آبان ۱۲۳۰_ پادشاه: ناصرالدین‌شاه قاجار_ پس از: حاجی میرزا آقاسی_ پیش از: میرزا آقاخان نوری

زاده: ۱۱۸۶ خورشیدی روستای هزاوه، اراک_ درگذشته: ۲۰ دی ۱۲۳۰ خورشیدی (۴۵–۴۴ سال)حمام فین، کاشان_ علت مرگ: ترور_ آرامگاه: حرم امام حسین، کربلا_ ملیت: ایران_ همسر(ان): جان‌جان‌خانم (جداشده) عزت‌الدوله (ا. ۱۲۲۷)_ فرزندان: میرزا احمدخان ساعدالملک امیرزاده خانم سلطانه خانم تاج‌الملوک همدم‌الملوک_ پیشه_سیاستمدار_ لقب(ها): امیرکبیر_ "مؤسس مدرسهٔ دارُالفُنون انتشار روزنامهٔ وقایع اتفاقیه رسیدگی به وضع مالیه"

امیرکبیر در مدت صدارت خود در ۳۹ ماه اصلاحاتی مشتمل بر ایجاد نظم مالی و نظم در شبکه قدرت انجام داد که باعث برانگیختن خصومت در افراد با نفوذ دربار شد که مورد حمایت قدرت‌های خارجی بودند. عاقبت مادر شاه مهد علیا، معاون صدراعظم میرزا آقاخان نوری و میرزا یوسف خان آشتیانی حسابدار دربار برای برکناری و تبعید او به کاشان و سپس ایجاد سوءظن در شاه جوان و اقدام به قتل او در حمام فین کاشان اقدام نمودند.[۲] هرچند امیرکبیر به دلیل برقراری ثبات سیاسی و امنیت ملی بابیان را سرکوب کرد برخی از نویسندگان از نتایج این این عمل را بستنه شدن راه نوگرایی‌ و اصلاحات و در نتیجه تداوم تسلط کامل روحانیت شیعه بر امور کشور تا پایان قرن نوزدهم و یا بیشتر دانسته اند.[۳] علی رضاقلی یک فصل از جامعه‌شناسی نخبه‌کشی را به امیرکبیر اختصاص داده‌[۴] و معتقد است جامعه ایرانی درحالت عادی، امثال سالارها، آصف‌الدوله‌ها و میرزا آقاخان‌ها را تولید می‌کرد و اگر استثنائاً و اشتباهاً اشخاصی مثل امیرکبیر پا به عرصه فعالیت می‌گذاشتند، به سرعت اشتباه خود را جبران و در مدت کوتاهی آنها را می‌ک★شت