آثار مخرب سرزنش کودک

تحقیر کودک به این معناست که شان او را کوچک بشمارید. فرزندان حتی خردسال ترین آن ها نیز یک انسان و صاحب احساس است. بنابراین انتقال حس حقارت به کودک باعث کاهش اعتماد به نفس در آن ها می شود. اگر اگر کودک در بسیاری از ابعاد زندگی شخصی به والدین وابسته است، نباید او را به مثابه یک شی تلقی کنید و خود را مالک او بدانید. هیچ کس این حق را ندارد که خود را صاحب یک انسان بداند و باعث تحقیر او شود.

امروزه بسیاری والدین برای تربیت فرزندانشان به زور و اقتدار متوسل می شوند. بدون شک این افراد خودشان نیز با همین شیوه تربیت شده اند و فکر می کنند تربیت کودکانشان نیز باید با همین روش باشد. به همین دلیل سخت گیری، تحقیر و حقارت را نصیب فرزند می کنند.

آثار سرزنش کردن کودک چیست؟مبتلا شدن به انواع مشکلات یادگیری: کودکان دفترچه راهنمای خاصی ندارند و هر کدام رفتارهای خاصی دارند. همین امر باعث می شود تا والدین قدرت مهار آن ها را نداشته باشند. همه فکر می کنند می توانند کاری را انجام دهند که برای فرزندشان بهتر باشد. اما تنبیه بدنی و سرزنش فرزندان باعث کاهش قدرت یادگیری و مبتلا شدن فرزند به انواع مشکلات یادگیری می شود. تحقیر کردن کودکان هیچ گاه راه حل درستی برای آموزش آن ها نبوده است.

لجباز شدن کودکان: یکی دیگر از عوارض تحقیر شدن کودکان توسط والدین، تبدیل کردن آن ها به افرادی لجباز است. امر و نهی کردن با عطوفت و مهربانی و آن هم به اندازه می تواند از کودکان افرادی دانا، کاربلد و منظم بسازد. اما وقتی این امر و نهی کردن با فریاد زدن و تحقیر کردن کودک در انظار دیگران باشد، نتیجه ای جز لجبازی او را به دنبال ندارد.

احساس درماندگی کودک: یکی از شیوه های تحقیر در دوران کودکی فریاد زدن والدین است. این شیوه هیچ تاثیر بر روی تربیت فرزند ندارد. والدین گاهی کنترل خود بر احساساتشان را از دست می دهند. بنابراین سعی می کنند با فریاد زدن اشتباهات کودک را به او گوشزد کنند. اما این روش تربیتی باعث می شود کودک حس درماندگی و بی ارزش بودن کند. برای کودکان هیچ کس به اندازه والدین عزیز و محترم نیست. اما وقتی با فریادهای مادر و پدر خود مواجه می شوند، احساس می کنند تنها پناهگاهشان به هم ریخته است.

استرسی شدن فرزندان بر اثر سرزنش و تحقیر: یکی دیگر از عوارض سرزنش کردن و تحقیر کودکان تبدیل کردن آن ها به افرادی استرسی است. متاسفانه برخی از والدین فکر می کنند اگر با فرزندان خود با عصبانیت، فریاد زدن و تحقیر کردن صحبت کنند، او در رفتارش تجدید نظر می کنند. در حالی که فرزندان در چنین مواقعی اعتماد به نفس خود را به طور کامل از دست می دهند و به افرادی گوشه گیری و منزوی تبدیل می شوند. خجالتی بودن نوجوانان یکی از عوارض تحقیر شدن در دوره کودکی است.

از دست دادن عزت نفس: یکی از عواقب آزار کودکان با سرزنش کردن از دست رفتن عزت نفس آن هاست. کودکان وقتی با عصبانیت، خشم و فریاد والدین روبرو می شوند، احساس بی ارزش بودن می کنند. از نظر کودکان والدین قدرتمندترین و مهربان ترین افراد در دنیا هستند. به همین دلیل است که کودکان سعی می کنند با شیرین زبانی و یا هر رفتار دیگری توجه والدین را به سمت خود جلب کنند. اما وقتی با خشم و عصبانیت آن ها روبرو می شوند، فکر می کنند از چشم قدرتمندترین افراد افتاده اند. حالا خود را مقصر این وضعیت می داند که در نهایت باعث کاهش عزت نفسشان می شود.

از بین رفتن رابطه بین فرزندان با والدین: یکی دیگر از عواقب ناگوار تنبیه کلامی کودکان توسط والدین از بین رفتن رابطه است. در دوره کودکی اگر فرزند را با انواع تنبیه کلامی آزار دهید، اعتماد او نسبت به شما از بین می رود. اگر می خواهید روابط دوستانه مبتنی بر احترام دوطرفه باقی بماند، باید از تحقیر کردن و سرزنش کودک خودداری کنید.

سرزنش و تحقیر باعث جری و بی باک شدن فرزند می شود: اگر بر رفتار خودتان مدیریت نداشته باشید و نتوانید در هنگام مشکلات خودتان را کنترل کنید و فرد عجول و بی صبری باشید، با دیدن ضعفی در فرزندتان شروع می کنید به سرزنش کردن او و عزت او را پایمال می کنید. شما به عنوان الگو برای فرزند هستید و رفتارهای شما را پردازش می کند و همان را به شما تحویل می دهد و در مقابل انجام دادن کارهای زشت دیگر، باکی ندارد.

پرخاشگری: از دیگر پیامدهای نامناسبی که سرزنش کردن می تواند بر روی فرزندان داشته باشد می توان به پرخاشگری کردن اشاره نمود. اغلب این کودکان زود عصبانی می شوند و از کوره در می روند زمانی که کودک تحقیر می شود قصد دفاع از خود را دارد و زمانی که می بیند دچار ناتوانی است به پر خاشگری روی می آورد. این دسته از کودکان اقتدار و اعتماد به نفس خود را زود از دست می دهند بنابراین می توان گفت که سرزنش کردن موجب می شود تا شما فرزندی عصبی داشته باشید که قدرت کنترل بر روی احساسات و هیجان های خود را ندارد و زود با مشکل مواجه می شود.

کم شدن قدرت فرزند: از دیگر آثار سرزنش کردن کودک می توان به کم شدن قدرت او اشاره نمود کودکان با کم شدن قدرتشان نمی توانند درست اعتماد به نفس داشته باشند و فردی متکی به خود باشند از این رو با مشکلات متعددی مواجه می شوند به ویژه در جامعه نمی توانند بر مشکلات خود غلبه کنند و تصمیم گیری های درستی داشته باشند زیرا این دسته از کودکان فکر می کنند هیچ کاری را درست انجام نمی دهند و با مشکل مواجه می شوند. قدرت روحی از سوی خیلی از روانشناسان مورد توجه است زیرا کودک را پویا و با اعتماد به نفس بار می آورد متاسفانه در این دسته از کودکان اینگونه رفتارها کمتر به چشم می خورند.