مهمترین اتفاقات علمی سالی که گذشت

مهمترین اتفاقات علمی سالی که گذشت

انجام موفقیت‌آمیز ماموریت هند در نیمه تاریک ماه در شرایطی که میلیاردرهای غربی هزینه‌های هنگفتی را برای ارسال موشک به فضا به باد می‌دادند، دانشمندان هندی بی‌سر وصدا مشغول انجام کاری بودند که تا پیش از آن کسی انجام نداده بود. کاوشگر ماه هندی Chandrayaan ۳ در سال ۲۰۲۳ ماموریتی که اولین سفر به قطب جنوبی ماه بود را با موفقیت انجام داد تا انسان‌ها بتوانند به منطقه‌ای ناشناخته که گمان می‌رود دارای مخازن آب یخ زده باشند، دست بیابند.

شکوفا شدن هوش مصنوعی سال ۲۰۲۳ یکی از نادر سال‌هایی است که می‌توانیم با قاطعیت بگوئیم که جهان تغییر کرده. در این سال، سرانجام هوش مصنوعی به جریانی اصلی تبدیل شد. از جمله امکاناتی که هوش مصنوعی در اختیار بشر قرار داد، ChatGPT و امثال آن به عنوان مدل‌های بزرگ زبان است. چت جی پی تی که در اواخر سال ۲۰۲۲ به دنیا معرفی شد، در سال ۲۰۲۳ حسابی طرفدار پیدا کرد و کاربران را با روان بودن و دانش خود حیرت‌زده کرد. صنعت فناوری که توسط شرکت‌های میلیاردی اداره می‌شود، توانست محصولی از شرکتی که تنها چند صد کارمند دارد به دنیا عرضه کند که همه را انگشت به دهان بگذارد و با معرفی ChatGPT حالا رقابت در زمینه هوش مصنوعی مولد از هرزمان دیگری داغ‌تر است.

دخترانی که معمای بزرگ ریاضی را حل کردند در ماه مارس بود که دو دختر نوجوان از نیواورلئان آمریکا به نام‌های کالسئا جانسون و نه کیا جکسون، توانستند تا با استفاده از مثلثات، اثبات ریاضی جدیدی را برای قضیه فیثاغورث ارائه دهند. اما موضوع خاص و ویژه چیست؟ تا همین اواخر گفته می‌شد که a۲ + b۲ = c۲ را نمی توان با استفاده از sin۲(θ)+cos۲(θ)=۱ اثبات کرد. چون این دو معادله یک رابطه دایره‌ای دارند؛ مثلا A درست وقتی درست است که B درست باشد و B وقتی درست است که A درست باشد

تغییر بینش‌ها درباره مهاجرت به خارج از آفریقا همه ما یک گونه آفریقایی هستیم. این به طور کلی بدان معناست که انسان خردمند، در سرزمینی که حالا آفریقا نامیده می‌شود، ظهور کرده و بیشتر تکامل انسان‌ها در نیم میلیون سال اخیر در این قاره رخ داده است.وقتی در صدهزار سال اخیر، گروه محدودی گهواره پان آفریقا را ترک کردند، سایر بخش‌های جهان پر جمعیت بود. تا همین اواخر، این موضوع از بررسی استخوان‌های قدیمی مردگان تا حدودی مشخص بود. اما بازیابی DNA از استخوان‌های قدیمی، حالا حسابی به کار آمده.

رکورد گرم‌ترین سال ثبت شده طبق یک داستان قدیمی، وقتی قورباغه را در یک قابلمه آب خنک انداخته و زیر شعله را روشن کنید، با بالارفتن تدریجی دمای آب قابلمه، قورباغه متوجه حرارت نمی‌شود، تا اینکه دمای آب به سطحی کشنده برسد. سال ۲۰۲۳ هم گرم‌ترین سال تاریخ شناخته شده است. این رکورد تا پیش از این در اختیار سال ۲۰۱۶ بود و طبق گفته شاه چارلز انگلستان، ما تدریجا نسبت به آنچه رکوردها به ما می‌گویند، مصون شده‌ایم. تاثیرات این گرمای شدید، د ر حال افزایش است. دریاهای گرمتر و جو گرمتر، باعث وقوع حوادثی شد که با سرعتی نگران‌کننده، مرگ و ویرانی را به ارمغان آورد. آتش‌سوزی‌های عظیم جزایر یونان و جنگل‌های کانادا را از بین برد و طوفان استوایی فردی، جوامع فقیر آفریقا را تحت تاثیر قرار داد و حالا خشکسالی و گرما برخی از مناطق زمین را غیرقابل سکونت کرده است.

ابررسانایی که مقاومت می کند در طول دهه‌ها، دانشمندان در جستجوی یک ابررسانا در دمای اتاق بودند. ابررسانا، ماده‌ای است که بدون مقاومت، جریان الکتریکی را حمل می‌کند ولی این ویژگی حیرت‌انگیز، تنها در دمای بیش از ۱۰۰ درجه سانتیگراد پائین‌تر از دمای اتاق مشاهده شده است. در ماه جولای بود که یک تیم از کره جنوبی به سرپرستی سوکابا لی و جی هون کیم، ادعایی را مطرح کرد که اولین ابررسانا در دمای اتاق را در فشاری معمولی با ترکیبی مبتنی بر سرب به نام LK-۹۹ را شناسایی کرده‌اند. این پیشرفت می تواند در تولید کابل‌های برق بدون تلفات و اسکنرهای MRI کوچک کاربردی باشد. لی، کیم و همکارانشان دو مقاله در این باره منتشر کردند که شور و هیجان و همچنین شک و تردیدهایی را ایجاد کرد؛ چرا که آزمایشگاه‌های پیشرو نتوانستند نتایج آنها را تکرار کنند و حالا به نظر می‌رسد که شواهد کافی از علائم مهم ابررسانایی در دمای اتاق وجود ندارد. این حکایت از آن دارد که ارائه توصیف دقیقی از ویژگی‌های مواد، قبل از نتیجه‌گیری عجولانه، ضروری و حیاتی است. حتی اگر LK-۹۹ مطابق آنچه توصیف شده نباشد، ولی نباید از تلاش‌ها در راستای دستیابی به یک ابررسانای واقعی در دمای اتاق دست کشید و همین اقدامات ممکن است مسیرهای غیرمنتظره‌ای را برای انجام تحقیقات هیجان‌انگیز جدید باز کند