اختلال پارانوئید چیست؟

اختلال شخصیت پارانوئید نوعی اختلال شخصیت است که با علایمی مانند بی اعتمادی و سوء ظن شدید نسبت به دیگران بدون دلیل و مدرک کافی همراه است. افراد مبتلا به این اختلال همیشه مراقب و به اطرافیان مشکوک هستند و بر این باورند که دیگران دائماً درصدد تحقیر، آسیب یا تهدید آنها هستند. به نظر این افراد رفتار و طرز فکرشان مشکل ساز نیست و کاملاً عادی است⁦.

افراد مبتلا به پارانوئید معمولاً:به تعهد، وفاداری یا قابل اعتماد بودن دیگران شک می کنند. 🔵بر این باورند که دیگران از آنها سوء استفاده می کند یا آنها را فریب می دهند. 🔵مایل نیستند به دیگران اعتماد کنند یا اطلاعات شخصی خود را فاش کنند، زیرا می ترسند از اطلاعاتشان علیه آنها استفاده شود. 🔵کینه توزند. 🔵بیش از حد حساسند و به ندرت انتقادی را می پذیرند. 🔵معانی ضمنی و پنهان در اظهارات یا نگاه های معمولی دیگران می خوانند. 🔵فکر می کنند دیگران دارند به شخصیت آنها توهین و حمله می کنند، در حالی که از نظر دیگر افراد اینگونه نیست. 🔵بدون دلیل موجه، دائماً به همسر یا شریک عاطفی خود شک می کنند و او  را به خیانت متهم می کنند. 🔵در روابط خود با دیگران سرد و غیرصمیمی هستند و برای جلوگیری از خیانت می توانند، کنترلگر و حسود باشند. 🔵با این باور که همیشه حق با آنهاست، نقش و تقصیر خود را در مشکلات یا درگیری ها نمی بینند. 🔵کینه توز و لجباز هستند و همیشه بحث و دعوا ایجاد می کنند.

پژوهشگران هنوز علت دقیق اختلال شخصیت پارانوئید را نیافته اند، اما احتمالاً دلیل آن ترکیبی از عوامل محیطی و بیولوژیکی باشد. محققان دریافته‌اند عدم توجه عاطفی، فیزیکی و مراقبتی دوران کودکی، نقش مهمی در ایجاد این اختلال در نوجوانی و اوایل بزرگسالی دارد.

افراد مبتلا به این اختلال شخصیت به ندرت خودشان به دنبال درمان هستند. معمولاً اعضای خانواده، همکاران یا کارفرمایان، آنها را برای درمان به مراکز سلامت روان ارجاع می دهند. از آنجایی که افراد مبتلا به این اختلال اغلب به دیگران بی اعتماد هستند، درمانشان برای روانشناس و روانپزشک چالش برانگیز و بسیار مشکل است، زیرا اعتماد و ایجاد ارتباط از مؤلفه های مهم در روان درمانی هستند. در نتیجه، بسیاری از پارانوئیدها ممکن است برنامه درمانی خود را دنبال نکنند و نیمه کاره رها کنند و حتی ممکن است انگیزه های درمانگر را زیر سؤال ببرند.

اگرچه راه پیشگیری برای اختلال شخصیت پارانوئید وجود ندارد، با این حال، درمان می تواند به فرد مبتلا به این اختلال اجازه دهد تا راه های مؤثرتری برای مقابله با افکار و موقعیت های تحریک کننده بیاموزد.

چشم انداز (آینده) این اختلال شخصیت معمولاً به این بستگی دارد که فرد مبتلا مایل به پذیرش مشکل خود و متعهد به درمان است یا خیر. گاهی اوقات روان درمانی  می تواند پارانویا را کاهش دهد و تأثیر آن را بر عملکرد روزانه فرد محدود کند. در صورت درمان نشدن، پارانویا می تواند در توانایی فرد برای ایجاد و حفظ روابط و همچنین توانایی وی در عملکرد اجتماعی و در موقعیت های کاری اختلال ایجاد کند. احتمال اینکه افراد مبتلا به این اختلال زودتر از افراد بدون اختلال شخصیت دست از کار بکشند، بیشتر است. علاوه بر این، پارانویا یکی از قوی ترین عوامل پیش‌بینی کننده رفتار پرخاشگرانه در محیط بیمارستان است که معمولاً با تعقیب غیر قانونی افراد و دعوای قضایی افراطی همراه است.