ارتباط بین خاک و سلامت روان انسان در چیست؟

تماس با زمین، به معنای واقعی کلمه، می‌تواند برای سلامت روان ما مفید باشد. دلیل آن نیز روشن است: تماس مستقیم پوست با طیف بسیار متنوع میکروب‌های موجود در خاک، مستقیماً بر میکروبیوم ما تأثیر می‌گذارد که آن نیز با عملکردهای ذهنی ما مرتبط است. با این حال شیوۀ تاثیر خاک بر ذهن ما فراتر از تماس فیزیکی است. غذاهای سالم در خاک‌های سالم رشد می‌کنند و محتوای غذاهای ما بطور مستقیم با سلامت خاک در ارتباط هستند. درنهایت اینکه بدون خاک زیر پایمان، درختان بالای سرمان را نیز نخواهیم داشت و فضاهای سبزی که بدن و ذهن ما به آنها متکی است مستقیماً به خاک وابسته است.

خاک و میکروبیوم روده در دنیای مدرن، این باور بسیار نهادینه شده که برای حفظ سلامت باید فضایی ضدعفونی‌ شده داشت. با این حال یافته‌ها درباره محور روده-مغز این پیش‌فرض را به چالش می‌کشد. اکنون می‌دانیم که هر باکتری در روده ما عملکرد متفاوتی دارد؛ از هضم کربوهیدراتهای پیچیده و تولید ویتامین‌ها گرفته تا تنظیم سیستم ایمنی بدن. میکروب‌های روده همچنین مسئول تولید هورمون‌هایی مانند سروتونین هستند که خلق و خوی ما را تعدیل می‌کنند. به همین دلیل است که تنوع باکتری‌ها بسیار مهم است و هرچه در معرض طیف وسیع‌تری از میکروب‌ها قرار بگیریم، طیف وسیع‌تری از کارگران بیولوژیکی را در بدن خود خواهیم داشت. به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد هر کاری که طبیعت انجام می‌دهد، به دلیلی انجام می‌شود و این کارها را نیز توسط میکروارگانیسم‌ها انجام می‌دهد. مطالعات نشان داده که قرار گرفتن در معرض طیف متنوعی از میکروبها، به حفظ ارتباط سالم روده و مغز کمک می‌کند و می‌تواند ما را در برابر بسیاری از اختلالات روانی محافظت کند. تعداد میکروب‌هایی که در یک قاشق چای خوری خاک سالم وجود دارند، از تعداد افراد روی کره زمین بیشتر است. علاوه بر این، بسیاری از گروه‌های میکروبی که در خاک یافت می‌شوند، در بدن انسان‌ها وجود دارند و بیشتر میکروبیوم‌های موجود در بدن انسان نیز در روده و پوست انسان متمرکز هستند. در نتیجه میزان تماس انسان با خاک، بر تنوع و سلامت میکروبیوتای روده انسان و سلامت روده تأثیر می‌گذارد. دکتر امران مایر، مدیر مرکز تحقیقات بیماری‌های گوارشی در دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس توضیح می‌دهد که میکروبیوم‌های موجود در خاک نه‌تنها تولید پلی‌فنول‌ها را در گیاهان تحریک می‌کنند، بلکه باعث فعال شدن آنها در روده انسان می‌شوند و جذب راحت‌تر مواد مغذی را ممکن می‌کنند. خلاصه اینکه برای محافظت از سلامت روان خود، شاید مجبور شوید دستان خود را خاکی کنید.

خاک و محتوای موادغذایی ما ارتباط بین سلامت انسان و سلامت خاک بسیار فراتر از تماس فیزیکی است. مقدار مواد مغذی موجود در وعده‌های غذای ما بطور مستقیم با سلامت خاکی که در آن رشد می‌کند مرتبط است. عملکردهای فیزیولوژیکی و روانی انسان به درشت مغذی‌ها یعنی کربوهیدراتها، پروتئین‌ها و چربی‌ها وابسته است که منبع اصلی انرژی برای بدن انسان هستند. مطالعات نیز ارتباط میان کاهش مواد آلی در خاک و تأثیری که می‌تواند بر غذاها داشته باشد را تایید کرده‌اند. به همین دلیل است که تخریب خاک برای توسعه کشاورزی فشرده و استفاده بیش از حد از کودهای مصنوعی، باعث می‌شود که مواد مغذی موجود در وعده‌های غذایی ما نیز کاهش یابد و یک تأثیر واقعی بر سلامت روان ما گذاشته شود. از جمله تحقیقات نشان داده که کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی، می‌تواند باعث افسردگی شود. وجود برخی ویتامین‌ها در غذاهای ما بسیار مهم و حیاتی است زیرا این ویتامین‌ها نقشی اساسی در تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین که بر تنظیم خلق و خوی تأثیر می‌گذارند، بازی می‌کنند. عملکرد صحیح سیستم آنتی‌اکسیدان که در ایجاد اختلالات روانپزشکی نقش دارد نیز به تراکم این ویتامین‌ها در مواد مغذی ما وابسته است. دکتر اوما نایدو از دانشکده پزشکی هاروارد، درباره ارتباط بین سلامت خاک و سلامت انسان می‌گوید: «تنوع زیستی خاک واقعاً بر تنوع زیستی میکروبیوم روده تأثیر می‌گذارد و سلامت میکروبیوم از نظر علمی با ایجاد تغییرات برای داشتن بدنی سالم مرتبط است. به همین دلیل با دقت به غذاهایی که می‌خورید و تاثیری که می‌توانند بر بدن و مغز شما داشته باشند، فکر کنید.»

خاک و فضای اطراف ما تحقیقات، ارتباط میان صرف زمان در فضاهای سبز و بهبود سلامت روان را نیز تایید کرده‌اند. از تمرینات ژاپنی مانند «شینرین یوکو» که به جنگل‌درمانی ترجمه شده گرفته تا توصیه‌های وزارت بهداشت بریتانیا برای ترویج فعالیت‌های مبتنی بر طبیعت برای بهبود سلامت روانی و جسمی (Green social prescribing) همه بیانگر تاثیر قابل توجه طبیعت بر سلامت روان انسان است. بطور مثال تحقیقی که درباره آثار «جنگل درمانی» بر سلامت انسان شده، نشان داده است که این کار سطح استرس را در بدن انسان کاهش می‌دهد و سطوح کورتیزول (به عنوان نشانگر زیستی استرس) در گروه‌هایی که در جنگل‌ها بودند در مقایسه با گروه‌هایی که در مناطق شهری قرار داشتند، حدود ۱۶ درصد کمتر بوده است. خاک دست خاموشی برای حفظ سلامت ماست؛ به همین دلیل زمان آن رسیده که خاک را چیزی کثیف که باید از آن دوری کرد، تلقی نکنیم و آن را تنها ارگانیسمی بدانیم که از آنچه در اطرافش هست، محافظت می‌کند.