ستون های آفرینش

سحابی عقاب یا سحابی M16 ، یک سحابی ستاره‌زا (ستاره‌ساز) با خوشه‌ ستاره‌ای باز و جوان است که در صورت فلکی مار جای دارد. سحابی M16 چون شبیه عقابی با بال‌های گسترده است سحابی عقاب نام گرفته است.سحابی عقاب ۷۰۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد. این ناحیه یک سحابی گسیلشی پراکنده و ناحیه وسیعی در بازوی کمان کهکشان راه شیری است. سحابی عقاب چند ناحیه ستاره‌ساز‌ فعال دارد. یکی از معروف‌ترین آن‌ها ناحیه ستون‌های خلقت یا ستون‌های آفرینش است که در بخش مرکزی سحابی عقاب است.ناحیه معروف دیگر، ساقه ستارگانی نام دارد که درست در سمت چپ ستون‌های آفرینش است.

معروف‌ترین بخش سحابی عقاب،ستون‌های آفرینش متشکل از سه ستون بزرگ گازی است.ستاره‌های جوان در سحابی عقاب، منشا توفان‌های ستاره‌ای عظیم و پرتوهای فرابنفش شدیدی هستند. آنها سبب شده‌اند گازها و غبارها به‌مرور به‌شکل سه ستون عظیم درآیند. تلسکوپ فضایی هابل در سال ۱۹۹۵ از ستون‌های آفرینش عکس گرفت.وقتی تلسکوپ هابل از این ناحیه از سحابی عقاب عکس گرفت، مشخص شد ستون‌های بزرگ گازی در حال پدید آوردن ستاره‌های جدیدی هستند و به همین سبب آن‌ها را ستون‌های آفرینش نامیدند.

ستون‌های خلقت یا ستون‌های آفرینش از غبار و مولکول هیدروژنِ خنک تشکیل شده‌اند. ارتفاع بلندترین ستون حدود ۴ سال نوری است.برآمدگی بالای ابرهایی که ستون‌ها را تشکیل داده‌اند بزرگ‌تر از اندازه کل منظومه شمسی است.هم زمان با پدید آوردن ستاره های جدید توسط ستون های آفرینش پرتوهای شدید فرابنفش که از ستاره‌های جدیدِ تشکیل‌یافته در آن حوالی منتشر می‌شوند و این ستون‌ها را نابود می‌کنند.گازهای ورای برآمدگی به‌کمک ناحیه‌ای موسوم به کره‌های گازی تبخیری (EGG)، خود را از پرتوهای فرابنفش ستاره‌های جوان محفوظ نگه می‌دارند و از نابودی ستون های آفرینش جلوگیری می‌کنند.

شاید ستون‌های آفرینش ۶۰۰۰ سال پیش طی انفجار ابرنواختر نابود شده باشد! تصاویر ثبت‌شده توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر، ابری از غبارهای داغ را در نزدیک ستون‌ها نشان می‌دهد که شاید موج ناگهانی ناشی از انفجار ابرنواختر، آن را پدید آورده است. اگر چنین انفجاری رخ داده باشد، ستون‌ها که مستقیما در مسیر موجِ ناگهانی بوده‌اند نابود شده‌اند.چون ستون‌های خلقت ۷۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارند، اگر واقعا ۶۰۰۰ سال پیش نابود شده باشند، ساکنان زمین ۱۰۰۰ سال بعد می‌توانند نابودی آن‌ها را از زمین مشاهده کنند. یعنی ۱۰۰۰ سال دیگر زمان لازم است تا نور مربوط به نابود شدن ستون‌های خلقت به زمین برسد.اگر ابرنواختری در کار نباشد، ستون‌های خلقت به‌مرور و پس از گذشت زمانی طولانی بلندتر می‌شوند.