اولین دانشمند جهان که بود ؟

بر اساس گزارش ها و استافورکز از این رو شاید بسیاری معتقد باشند که اولین دانشمند مدرن جهان را بتوان چارلز داروین یا مایکل فارادی نامید دو شخصیت مطرح و برجسته که اتفاقا با ویول نیز هم دوره بوده اند. اما تاریخ دانشمندان از زمان ابداع واژه دانشمند آغاز نشده است و پیش از آن نیز افرادی که با تعریف این واژه همخوانی داشته باشند وجود داشته ان .

برای یافتن اولین دانشمند جهان باید به گذشته ،بازگشت شاید تالس که در سال 624 پیش از میلاد زندگی میکرد در زمینه علم و ریاضیات دستاوردهای زیادی داشته است اما هیچ بقایایی از فعالیتهای علمی او به جا نمانده است. شاید بتوان دیگر یونانیان باستانی از قبیل اقلیدس، پدر هندسه و بطلمیوس ستاره شناسی که زمین را مرکز زمین معرفی کرد به عنوان کاندیداهای اولین دانشمندان جهان در نظر گرفت. اما تمامی این افراد با وجود اینکه متفکران بزرگی بوده اند تلاش داشتند برای اثبات یا رد فرضیه های خود به جای آزمایش از بحث و جدل استفاده کنند.

بسیاری بر این باورند ریشه علوم مدرن در میان طبقه ای تاثیر گذار از فلاسفه و ریاضیدانان مسلمانی است که چندین دهه پیش از آغاز رنسانس در خاورمیانه زندگی میکرده اند این گروه از متفکران ایرانی شامل خوارزمی ابن سینا بیرونی و ابن هیثم هستند در حقیقت بسیاری ابن هیثم را که در سالهای 965 تا 1039 پس از میلاد در منطقه عراق کنونی زندگی میکرد اولین دانشمند جهان میشناسند. وی مخترع اتاق تاریک بوده و قانون انکسار را کشف کرده است و بر روی بسیاری از پدیده های طبیعی از جمله خسوف و کسوف و رنگین کمان مطالعه کرده است. با این همه مشخص نیست که تکنیکهای علمی که مورد استفاده وی قرار داشتند مدرن بوده و یا به تکنیکهای بطلمیوسی شباهت داشته است.

به دلیل اینکه درباره گذشته بسیاری از جزئیات در ابهام به سر می برند راه ساده تر این است که ویژگیهای یک دانشمند مدرن را بدانیم به گفته برایان کلگ نویسنده یک دانشمند مدرن باید به از اهمیت آزمایش آگاهی داشته باشد، ریاضیات را به عنوان ابزاری بنیادین بشناسد اطلاعات را بدون جهت گیری و قرض ورزی در نظر داشته و از اهمیت ارتباطات آگاهی داشته باشد به بیانی دیگر دانشمند مدرن باید عینا و بدون قرض ورزی و فارق از محدودیتهای سنتی مشاهده کرده فکر کرده و واکنش نشان دهد.

بسیاری فرانسیس بیکن را اولین دانشمندی میدانند که با چنین ویژگی هایی هم خوانی دارد در واقع بسیاری وی را پدر تکنیکهای علمی مدرن میدانند بیکن قطعا تکنیکها و شیوه های جدید تحقیقاتی را گسترش داد اما وی بیشتر یک متفکر بود تا یک تجربه گرا ویلیام گیلبرت و گالیله در مقابل دانشمندانی تجربه گرا بوده اند افرادی که آزمایشهایی را طراحی اجرا و نتایج آنها را ثبت میکردند.

گالیله با متحول کردن نظر ارسطو درباره حرکت تلاش کرد تا مفاهیم پیچیده ای از قبیل نیرو اینرسی و شتاب را توضیح دهد. وی سازنده یکی از اولین تلسکوپهای جهان است و از آن برای رصد جهان هستی استفاده کرده است. وی در تمامی مراحل فعالیت هایش بر روی اهمیت آزمایش و مشاهده تاکید داشته است با وجود همه اینها، گالیله موفقیت هایش را مدیون فردی است که 20 سال پیش از وی فعالیتهای علمی اش را آغاز کرده بود.

ویلیام گیلبرت در تاریخ علم چهره ای چندان شناخته شده به شمار نمی رود. وی به خاطر انجام آزمایشهای متعدد علمی در دهه اول قرن هفدهم به نمونه ای مثال زدنی در میان همکارانش تبدیل شده بود. از آنجایی که گیلبرت پیش از گالیله فعالیتهایش را آغاز کرده بسیاری وی را لایق دریافت عنوان اولین دانشمند جهان میدانند.

وی در سال 1544 متولد شد و بین سالهای 1558 تا 1569 در کمبریج به تحصیل پرداخت سپس در لندن ساکن شده و به عنوان یک پزشک کار خود را آغاز کرد. شاید بتوان تحقیقات گیلبرت بر روی طبیعت مغناطیس را عامل اصلی انتخابش به عنوان اولین دانشمند جهان دانست. این تحقیق در اولین کتاب علمی که درباره علوم فیزیکی در انگلستان منتشر شده و درباره مغناطیس اجسام مغناطیسی و مغناطیس بزرگ زمین نام دارد انعکاس داده شده است گیلبرت در پیشگفتار این کتاب بر نیاز به آزمایش و بحث برسر نتایج آنها تاکید کرده است. این کتاب به کشفیات بزرگی در زمینه مغناطیس منجر شد. گالیله نیز از گیلبرت تاثیر گرفت این دانشمند مشهور ایتالیایی کتاب مشهور گیلبرت را خوانده و بسیاری از آزمایشهای آن را تکرار کرد.