چرا یخ شفاف نیست اما شیشه هست؟
چرا یخ شفاف نیست اما شیشه هست؟ در نگاه اول، یخ و شیشه خیلی شبیه هم به نظر میرسند؛ هر دو جامدند، سرد به لمساند و از موادی شفاف ساخته شدهاند. اما اگر دقیقتر نگاه کنیم، متوجه میشویم که یخ معمولاً مات و شیریرنگ است، در حالی که شیشه روشن و شفاف دیده میشود. راز این تفاوت در ساختار درونی آنها پنهان است
یخ از مولکولهای آب (H₂O) تشکیل شده که هنگام انجماد، در کنار هم یک شبکهی بلوری منظم و تکرارشونده میسازند. این نظم بلوری باعث میشود نور هنگام عبور از بین بلورها، در جهتهای مختلف شکسته و پراکنده شود. هرچه تعداد مرزهای بین بلورها بیشتر باشد، پراکندگی نور هم شدیدتر میشود و در نتیجه یخ، شفافیت خود را از دست میدهد. افزون بر این، در فرایند انجماد معمولی، حبابهای ریز هوا داخل یخ به دام میافتند. این حبابها نیز باعث بازتاب و شکست نور میشوند و ظاهر سفید و مات یخ را تشدید میکنند. به همین دلیل است که یخی که در فریزر معمولی درست میکنیم، همیشه تیره و شیریرنگ است
اما شیشه داستان متفاوتی دارد. شیشه در واقع یک جامد آمورف (بینظم) است، یعنی برخلاف یخ، ساختار بلوری ندارد. مولکولهای آن در حالت سرد شدن به جای آنکه در الگوی منظم کریستالی قرار بگیرند، در وضعیتی تصادفی و درهم متوقف میشوند. همین بینظمی باعث میشود نور بتواند تقریباً بدون انحراف از میان آن عبور کند، و ما آن را شفاف ببینیم. به زبان ساده، نظم زیاد در ساختار یخ، باعث پراکندگی نور میشود، و بینظمی در ساختار شیشه، به آن اجازه میدهد نور را عبور دهد.
پس میتوان گفت: یخ منظم است و کدر، و شیشه بینظم است و شفاف! جالب است بدانید که اگر آب را در شرایط خاص و کنترلشده منجمد کنیم — مثلاً در دمای پایین و با حذف حبابها — میتوانیم یخ شفاف بسازیم، همان نوعی که در رستورانها یا برای ساخت مجسمههای یخی استفاده میشود. در آن نوع یخ، چون بلورها بهصورت یکدست شکل میگیرند و حبابی وجود ندارد، نور بهخوبی از آن عبور میکند.
در نهایت، تفاوت بین یخ و شیشه فقط در ظاهر نیست؛ بلکه در شیوهی شکلگیری و رفتار اتمها در درونشان است. این موضوع نشان میدهد که زیبایی شفافیت، گاهی در بینظمی نهفته است.
اگر پسندیدی، لایک کن و به سازنده انرژی بده!
چون یخ یخه و شیشه هم شیشه🗿
فقط برای ویژه شدن گذاشتم