🧂تاریخچه ی نمک🧂

نَمَک ماده‌ای معدنی است که عمدتاً از سدیم و کلر ساخته شده، و از مهم‌ترین املاحی است که در خوراک روزانه انسان‌ها به کار می‌رود. به نمک خوراکی در شیمی سدیم کلرید نیز می‌گویند. نمک خوراکی به شکل معدنی در ته‌نشین‌ها و رسوب‌ها همچنین چین‌خوردگی‌ها وجود دارد که به شکل سنگ نمک استخراج می‌شود. همچنین در آب دریاها به مقدار فراوان موجود است که قابل برداشت نیز هستند.

با ورود ناخالصی به بلور هالیت یا سنگ نمک، این کانی به رنگ‌های گوناگون در می‌آید. برای نمونه با ورود عناصر اورانیوم و کربن به رنگ سیاه در می‌آید. این کانی به همراه سیلویت یا نمک تلخ در محیط‌های تبخیری و گرم و خشک یافت می‌شود. مزه شور و جلای شیشه‌ای و سختی کم این کانی باعث شده‌است تا به آسانی میان گروهی از کانی‌های مشابه خود، شناخته شود.

سدیم به دلیل نقشی که به عنوان الکترولیت و محلول اسمزی دارد، یک ماده مغذی ضروری برای سلامت بدن انسان محسوب می‌شود.از طرفی مصرف بی‌رویه نمک در بزرگسالان و کودکان می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، از قبیل فشار خون بالا را افزایش دهد. به همین دلیل بسیاری از متخصصان و سازمان‌های بهداشت توصیه می‌کنند، مردم مصرف نمک را کاهش دهند.سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند بزرگسالان روزانه کمتر از ۲۰۰۰ میلی‌گرم سدیم مصرف کنند که معادل ۲ گرم نمک در روز است.

بیشترین استفاده از نمک (کلرید سدیم) به‌عنوان ماده اولیه برای تولید مواد شیمیایی است.برای تولید سود سوزآور و کلر استفاده می‌شود. همچنین در فرآیندهای ساخت پلی‌وینیل کلراید، پلاستیک، خمیر کاغذ و بسیاری از محصولات دیگر استفاده می‌شود. از تولید جهانی سالانه حدود سیصد میلیون تن نمک، تنها درصد کمی برای مصرف خوراکی انسان استفاده می‌شود.

کاربردهای دیگر نمک شامل فرآیندهای تصفیهٔ آب، یخ‌زدایی بزرگراه‌ها و جاده‌ها و استفاده در کشاورزی است. نمک علاوه بر استفاده در آشپزی به‌عنوان یک چاشنی بسیار کهن، در بسیاری از غذاهای فرآوری شده وجود دارد. برخی از نخستین شواهد از فرآوری نمک به حدود ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد برمی گردد، که مردم ساکن در منطقهٔ رومانی کنونی برای استخراج نمک، آب چشمه را می‌جوشاندند. دیرینگی استفاده از نمک در چین نیز تقریباً به همین دوره می‌رسد.

در طول تاریخ، در دسترس بودن نمک برای تمدن‌ها بسیار مهم بوده‌است. سولنیتساتا در بلغارستان که اکنون تصور می‌شود نخستین شهر اروپا بوده‌است در واقع یک معدن نمک بوده و از سال ۵۴۰۰ پیش از میلاد، نمک را برای منطقه‌ای که اکنون بالکان نامیده می‌شود، تأمین می‌کرد. در صد سال گذشته بسیاری از مردم از کنسرو و یخچال برای نگهداری مواد غذایی استفاده کرده‌اند اما نمک برای هزاران سال شناخته‌شده‌ترین نگهدارندهٔ غذا، به‌ویژه برای نگهداری گوشت بوده‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد که مردم دوران نوسنگی در فرهنگ پرکوکوتنی آب چشمهٔ مملو از نمک را برای استخراج نمک می‌جوشانده‌اند. استخراج نمک توسط آن‌ها ممکن است ارتباط مستقیمی با رشد سریع جمعیت آن جامعه داشته باشد. برداشت نمک از سطح دریاچه‌ای در نزدیکی یانگچنگ در شانشی چین نیز به دست‌کم ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد برمی گردد.

جنگ‌های زیادی بر سر نمک صورت گرفته‌است. ونیز با جنوا بر سر این محصول جنگید و پیروز شد. همچنین این محصول نقش مهمی در انقلاب آمریکا داشت. شهرهای واقع در مسیرهای تجارت زمینی با وضع عوارض، ثروتمند شدند و شهرهایی مانند لیورپول با صادرات نمک استخراج شده از معادن نمک چشر رونق گرفتند. دولت‌های مختلف در زمان‌های مختلف مالیات نمک بر مردم خود وضع کرده‌اند. گفته می‌شود که هزینه سفرهای کریستف کلمب از تولید نمک در جنوب اسپانیا تأمین می‌شد و مالیات نمک ظالمانه در فرانسه یکی از عوامل انقلاب فرانسه بود. این مالیات، پس از لغو، مجدداً در زمان امپراتوری ناپلئون توسط او وضع شد تا هزینه جنگ‌های خارجی وی را تأمین کند و در نهایت تا سال ۱۹۴۶ لغو نشد.

در سال ۱۹۳۰، مهاتما گاندی جمعیتی متشکل از ۱۰۰٬۰۰۰ معترض را در «رژه نمک» یا «ساتیاگراهای نمک» رهبری کرد، که طی آن به نشانه مخالفت با مالیات نمک استعماری، آن‌ها نمک خود را از دریا تهیه کردند. این اقدام به نافرمانی مدنی الهام‌بخش بسیاری از هندی‌ها شد و جنبش استقلال هند را از جنبشی نخبه‌گرا با حمایت مردمی اندک به مبارزه‌ای ملی تبدیل کرد.